Terapia hormonalna

Terapia hormonalna to forma leczenia polegająca na podawaniu hormonów w celu regulacji ich poziomu w organizmie. Stosuje się ją zarówno w przypadku zaburzeń endokrynologicznych, jak i w ramach hormonalnej terapii zastępczej (HTZ) oraz u osób transpłciowych jako część procesu korekty płci. Prawidłowo przeprowadzona terapia może znacząco poprawić jakość życia pacjentów, minimalizując objawy wynikające z niedoboru lub nadmiaru hormonów.

Czas trwania

Od kilku miesięcy do wielu lat

Szczegóły zabiegu

Rozwiązywany problem

Zaburzenia hormonalne, objawy menopauzy, terapia korekty płci, leczenie niektórych nowotworów

Liczba powtórzeń

Zależy od wskazań – w wielu przypadkach jest to terapia długoterminowa

Terapia hormonalna polega na przyjmowaniu syntetycznych lub naturalnych hormonów w celu wyrównania ich poziomu w organizmie i złagodzenia objawów związanych z ich niedoborem lub nadmiarem. Może być stosowana w różnych przypadkach, takich jak zaburzenia endokrynologiczne, hormonalna terapia zastępcza (HTZ) czy terapia hormonalna osób transpłciowych (HRT). Terapie hormonalne mogą być również elementami procesu leczenia onkologicznego niektórych nowotworów hormonozależnych.

Hormonalna terapia zastępcza – co to takiego? HTZ a HRT

HTZ, czyli hormonalna terapia zastępcza, to leczenie stosowane głównie u kobiet w okresie menopauzy, mające na celu uzupełnienie estrogenów i progesteronu, co pomaga łagodzić objawy menopauzy oraz zmniejszyć ryzyko osteoporozy. Z kolei HRT (Hormone Replacement Therapy) to terapia hormonalna stosowana u osób transpłciowych, wspierającą proces korekty płci poprzez wywołanie zmian fizycznych zgodnych z tożsamością płciową.

Terapia hormonalna HRT dzieli się na dwa główne rodzaje:

Terapię feminizującą – polega na podawaniu estrogenów oraz leków blokujących działanie testosteronu. Skutkuje ona m.in. zmianą rozmieszczenia tkanki tłuszczowej, zmiękczeniem rysów twarzy, rozwojem piersi oraz zmniejszeniem owłosienia na ciele.
Terapię maskulinizującą – polega na podawaniu testosteronu, co prowadzi do pogłębienia głosu, wzrostu owłosienia na ciele i twarzy, zwiększenia masy mięśniowej oraz zatrzymania miesiączki.

Terapia hormonalna może być prowadzona w różnych formach, takich jak doustne tabletki, przezskórne plastry i żele, iniekcje domięśniowe czy implanty zapewniające długotrwałe uwalnianie hormonów. Dawkowanie oraz długość terapii są dostosowywane indywidualnie, w zależności od wskazań medycznych, stanu zdrowia pacjenta oraz jego reakcji na leczenie.

Umów konsultację

Co musisz wiedzieć

Wskazania

Zaburzenia endokrynologiczne (np. niedoczynność tarczycy, niedobór hormonu wzrostu).
Hormonalna terapia zastępcza (HTZ) u kobiet po menopauzie naturalnej lub będącej konsekwencją leczenia (np. onkologicznego).
Niedobór testosteronu u mężczyzn.
Terapia hormonalna w procesie korekty płci u osób transpłciowych.
Niektóre choroby metaboliczne (np. osteoporoza).
Leczenie niepłodności związanej z zaburzeniami hormonalnymi.

Przeciwwskazania

Nowotwory hormonozależne (np. rak piersi, rak prostaty).
Ciężkie schorzenia wątroby.
Niekontrolowane nadciśnienie tętnicze.
Zakrzepica i inne choroby zakrzepowo-zatorowe.
Ciąża i okres karmienia piersią.
Niewydolność serca lub inne poważne choroby układu krążenia

Przygotowanie do zabiegu

Przed rozpoczęciem terapii hormonalnej niezbędne jest przeprowadzenie szczegółowej diagnostyki, która pozwoli na odpowiednie dostosowanie leczenia do indywidualnych potrzeb pacjenta. Pierwszym krokiem jest konsultacja z endokrynologiem. Niezbędne są również badania hormonalne a także ocena czynników ryzyka, takich jak skłonność do zakrzepicy czy choroby sercowo-naczyniowe. W ramach diagnostyki wykonuje się również badania dodatkowe, takie jak morfologia krwi, lipidogram oraz analiza funkcji wątroby i nerek, aby wykluczyć ewentualne przeciwwskazania do terapii. W przypadku osób transpłciowych istotnym elementem przygotowania jest również konsultacja psychologiczna lub psychiatryczna, mająca na celu potwierdzenie wskazań do terapii oraz zapewnienie kompleksowego wsparcia w procesie korekty płci.

Przebieg terapii hormonalnej

Leczenie jest dostosowywane indywidualnie do pacjenta, jego potrzeb, stanu zdrowia i wskazań. Terapia polega na podawaniu hormonów najkorzystniejszą dla pacjenta metodą:

Doustnie – w ten sposób podawane są na przykład tabletki estrogenowe, testosteronowe lub leki na tarczycę.
Przezskórnie – plastry, żele zawierające estrogeny lub testosteron.
Zastrzyki – domięśniowe iniekcje hormonów bywają stosowane u osób transpłciowych.
Implanty – kapsułki wszczepiane pod skórę, uwalniające hormony przez dłuższy czas.

Proces leczenia jest monitorowany poprzez regularne badania laboratoryjne oraz oceny lekarskie, które pomagają dostosować dawkowanie i minimalizować skutki uboczne.

Efekty

Regulacja poziomu hormonów i zmniejszenie objawów ich niedoboru.
Poprawa jakości życia, lepsze samopoczucie psychiczne i fizyczne.
Redukcja uderzeń gorąca i innych objawów menopauzy (w przypadku HTZ).
Wzrost masy mięśniowej i poprawa libido (u osób przyjmujących testosteron).
Zmiany w wyglądzie zgodne z tożsamością płciową (w przypadku osób transpłciowych).
Zmniejszenie ryzyka osteoporozy (np. u kobiet po menopauzie).

Zabieg: Rekonstrukcja nosa

Zabieg: Rekonstrukcja nosa

Zabieg: 4D liposculpture
Lekarz prowadzący: lek. Piotr Janik

Zabieg: Korekta nosa
Lekarz prowadzący: dr n. med. Witold Waśkiewicz

Jak długo trwa terapia hormonalna?

To zależy od wskazań – HTZ może trwać kilka lat, terapia korekty płci jest często długoterminowa, a leczenie zaburzeń hormonalnych może być czasowe lub dożywotnie.

Jakie są możliwe powikłania?

Terapie hormonalne mogą powodować różnego typu skutki uboczne i powikłania. Do najczęstszych działań niepożądanych należą: zatrzymanie wody w organizmie, wahania nastroju i wzrost masy ciała. Stosowanie terapii hormonalnej powoduje wzrost ryzyka zakrzepicy, dlatego ważne jest monitorowanie stanu zdrowia i wykonywanie kontrolnych badań krwi w celu wczesnego wykrycia ewentualnych nieprawidłowości.

Kiedy będą widoczne efekty?

Pierwsze efekty terapii hormonalnej mogą pojawić się już po kilku tygodniach, ale pełne rezultaty wymagają kilku miesięcy stosowania terapii.

Czy terapia hormonalna wpływa na płodność?

Tak, niektóre terapie mogą obniżać płodność, dlatego warto omówić z lekarzem opcje zabezpieczenia płodności przed rozpoczęciem leczenia.

Czy terapia hormonalna u osób transpłciowych jest odwracalna?

Niektóre efekty, np. zmiany głosu przy stosowaniu testosteronu, są trwałe, ale inne mogą być częściowo odwracalne po zaprzestaniu terapii.

Czy osoby palące mogą stosować HTZ?

Palenie zwiększa ryzyko zakrzepicy, dlatego może być przeciwwskazaniem do niektórych form terapii.

Czy można stosować terapię hormonalną w okresie menopauzy?

Tak, HTZ jest jedną z metod łagodzenia objawów menopauzy.

Jakie są różnice między hormonalną terapią zastępczą a terapią hormonalną osób transpłciowych?

HTZ służy głównie uzupełnieniu brakujących hormonów po menopauzie, natomiast terapia osób transpłciowych ma na celu zmianę cech płciowych zgodnie z tożsamością płciową.

Hormonalna terapia zastępcza – plastry, tabletki czy implanty? Która metoda jest najlepsza?

Każda metoda podawania hormonów ma swoje zalety. Wybór zależy od wskazań i stanu zdrowia pacjenta. Plastry działają przezskórnie, co minimalizuje ryzyko rozwoju zakrzepicy oraz nie stanowi istotnego obciążenia dla wątroby. Tabletki są dyskretne i wygodne w stosowaniu, ale mogą wpływać na metabolizm, a także zwiększać ryzyko wystąpienia zakrzepicy. Implanty automatycznie dozują dawki hormonów, co jest szczególnie komfortowe dla osób, którym zdarza się zapomnieć o przyjmowaniu leków.

Masz pytania dotyczące zabiegu lub chcesz zarezerwować termin konsultacji? Skontaktuj się z nami!

Umów konsultację