Badanie histopatologiczne

Badania histopatologiczne są rekomendowane wszystkim osobom, u których wykryto zmiany o podejrzanym lub niepewnym charakterze: guzki, niegojące się owrzodzenia, znamiona, polipy.

Można przeprowadzić je w trybie standardowym – to znaczy pobrany materiał od razu przekazać do laboratorium patomorfologicznego – lub śródoperacyjnie. Badanie histopatologiczne śródoperacyjne przeprowadzane jest w trakcie operacji i jest ono sposobem na wstępne potwierdzenie lub wykluczenie diagnozy – dzięki temu w toku operacji można podjąć decyzję, co do jej zakresu (np. zdecydować o pozostawieniu macicy, jeśli operowana zmiana została oceniona jako niezłośliwy mięśniak). Warto jednak pamiętać o tym, że badanie śródoperacyjne nie jest ostateczne – pobrany wówczas materiał przesyła się również do badań rutynowych. Dopiero ich wynik ostatecznie potwierdza lub wyklucza diagnozę.

Samo badanie wykonywane jest już niezależnie od pacjenta, ale pobranie materiału do badania zazwyczaj wymaga użycia inwazyjnych metod: operacji chirurgicznej, zabiegu, biopsji lub badań endoskopowych. Wykonuje się je jednak w znieczuleniu, dlatego pacjent nie odczuwa bólu w ich trakcie.

Szczegóły zależą od laboratorium, które wykonywało badanie, ale najczęściej wynik ma formę opisu i zawiera:

• Dane pacjenta oraz dane identyfikacyjne materiału.
• Nazwę narządu i lokalizację zmiany, z której pobrano materiał.
• Opis makroskopowy pobranego materiału.
• Opis mikroskopowy fragmentów pobranego materiału.
• Rozpoznanie histopatologiczne – to właśnie najważniejszy element wyniku.
• Opcjonalnie: dodatkowe zalecenia.

To zależy od konkretnego laboratorium, bieżącego obłożenia badaniami, a nawet od rodzaju badania. Jeśli histopatologia wykonywana jest rutynowo, na wynik czeka się od 7 do 21 dni. W przypadku badania śródoperacyjnego jest to kwestia do kilkudziesięciu minut.

Tak – w szczególności badanie przeprowadzane rutynowo. Badania histopatologiczne śródoperacyjne są szybsze i polegają na ocenie wstępnej pobranego materiału, stąd też wymagają dodatkowej weryfikacji w badaniach rutynowych i doprecyzowania wyników.

Tak – to się zdarza, choć niezbyt często. Wynik może być niejednoznaczny lub nieswoisty np. z powodu małej ilości tkanki do badania albo zaawansowanych zmian zapalnych, które utrudniają ocenę tkanek. W takich sytuacjach może zajść potrzeba pobrania dodatkowego materiału, o ile to możliwe.

To zależy – jeśli operacja wiąże się z usunięciem narządu, jego fragmentu lub nieprawidłowych tkanek z powodu istnienia np. guza lub torbieli, to taki materiał przesyłany jest do rutynowych badań histopatologicznych. Operacja przeprowadzana z innego powodu, np. w przypadku pękniętego wyrostka lub śledziony – nie wiąże się z koniecznością przeprowadzania tego typu badań.

Badania konkretnego fragmentu tkanki nie można wykonać ponownie, ale można wykonać kolejne badanie z tego samego materiału lub po pobraniu nowego. Zwykle do badań histopatologicznych przekazuje się np. cały guz, a w ramach badań pobiera się z niego kilka wycinków. Pozostałe tkanki są utrwalane i przechowywane – jeśli zajdzie taka konieczność, będzie można wykonać dodatkowe testy.